Reizigers De Lijn vragen meer hoffelijkheid op bus en tram

Meeste ergernis bij Antwerpenaren, vrouwen en min-35’ers
Iets meer dan driekwart van de bus- en tramgebruikers ergert zich aan het gedrag van medereizigers. Bij 40 % gebeurt dat soms, bij goed een kwart (27 %) valt het vaak voor. 5 % ergert zich altijd, 4 % zelden.
 
Vrouwen zijn met 80 % wat sneller geërgerd dan mannen, waarvan 71 % zich soms ergert. Met 80 % ergeren Antwerpenaren zich het vaakst, West-Vlamingen met 74 % het minst. Qua leeftijd stoort 84 % van wie jonger is dan 35 zich wel eens, tegenover slechts 69 % bij de 55-plussers.
 
Geen begrip voor luidruchtig gedrag en afstappers niet voorlaten
Luidruchtige medereizigers wekken het vaakst ergernis op: ruim 38 % van de mensen stoort zich eraan. Dat is een tikkeltje meer dan de 37,9 % die zich ergert aan mensen die al opstappen als anderen nog afstappen. Voeten op de bank vindt 24 % ergerlijk. Niet doorschuiven (22 %) en niet betalen (19 %) vervolledigen de top vijf. Verderop komen het niet opstaan voor ouderen en zwangere vrouwen en het niet vrijlaten of vrijmaken van de uitgang.

1 110 PV’s voor asociaal gedrag in 2013
Voor een aangenaam verloop van de rit levert De Lijn al heel wat inspanningen. Gemeenschaps-wachten, schoolspotters, begeleiders en controleurs zorgen op drukke momenten voor een goed verloop van de rit. Daarnaast hangen op alle voertuigen pictogrammen met de belangrijkste gebruiksregels: rechtstaan voor ouderen en zwangere vrouwen, niet eten of drinken en eerst afstappen, dan opstappen. Als controleurs reizigers betrappen die zich asociaal gedragen, schrijven ze een proces-verbaal uit.

Tot eind oktober hebben de controleurs van De Lijn 1 110 PV’s uitgeschreven voor asociaal gedrag. 30 procent daarvan (302 PV’s) werd uitgeschreven voor schoenen op de zetel. Luidruchtig gedrag werd 123 keer bekeurd (13 %), achterlaten van afval 59 keer (6 % ). Een eerste inbreuk is goed voor een boete van 75 euro. Het bedrag loopt op bij meerdere inbreuken binnen de 12 maanden.

Hoffelijkheidsstewards
Roger Kesteloot, directeur-generaal De Lijn: ”Een beetje hoffelijkheid maakt het leven overal aangenamer en makkelijker, ook op bus en tram. Als vervoermaatschappij doen we al heel wat, maar ook de reiziger heeft zijn aandeel. Omdat we niet aan elke deur een hoffelijkheidssteward kunnen zetten, lanceren we op zaterdag 16 november - de Internationale Dag van de Tolerantie - een ludieke hoffelijkheidscampagne. Met hoffelijkheidsspreuken in de voertuigen roepen we iedereen op om hoffelijk te zijn voor elkaar. De meest duurzame oplossing komt van de mensen zelf. Een mentaliteitsverandering waarbij respect voor de andere reizigers en ons personeel centraal staat is de sleutel tot verandering.“
 
‘Hou uw voeten op de grond, een bank dient voor uw k…’
De spreukbordjes in de voertuigen lijken misschien ouderwets, de waarden erachter zijn dat allerminst. Het onderzoek dat peilt naar de dagelijkse ervaring van bus- en tramreizigers bewijst dat hoffelijkheid nog altijd erg belangrijk is. De campagne is een knipoog naar de opnieuw populair geworden ‘tegelspreuken’. Illustratie hiervan is onder meer de Facebook-pagina Tegeltjeswijsheid <https://www.facebook.com/TegeltjesWijsheid?fref=ts>  (64 000 fans).
Enkele voorbeelden van #LijnSpreuken die zullen te zien zijn in bus en tram en in Lijnwinkels:
·      ‘Zet uw muziek niet te luid, of de anderen horen geen fluit.’
·      ‘Hou uw voeten op de grond, een bank dient voor uw k…’
·      ‘Is uw gedrag niet pluis, moet u te voet terug naar huis.’
·      ‘Voor een vlotte reis, toon gezwind uw vervoerbewijs.’
 
Iedereen kan meewerken aan de campagne door ludieke lijnspreuken te delen op sociale media met hashtag #LijnSpreuk of er een in te sturen naar [email protected]. De twee beste spreuken worden opgenomen in de campagne.

“De andere is de hufter”
Socioloog Bas van Stokkom, auteur van het boek ‘Wat een hufter! (Ergernis, lichtgeraaktheid en maatschappelijke verruwing): “Fatsoen en hoffelijkheid lijken oubollige woorden die typerend zijn voor  de hypocriete omgangsvormen van de hogere standen en de notabelen van weleer. Dat laatste mag zo zijn. Maar hoffelijkheid heeft inmiddels  een tweede leven, al spreken we eerder over respect, vriendelijkheid en mensen in hun waarde laten. Dat besef hebben we hard nodig, want in ons drukke stedelijke bestaan gedragen we ons meer dan eens laf en zelfzuchtig, is ons ‘dikke ik’ snel beledigd en grommen we maar al te vaak terug. In onze beleving is de ‘hufter’ altijd de ander. Maar laten we eens goed in de spiegel kijken om de minder aangename kanten van onszelf in het vizier te krijgen. Dat helpt om anderen welwillender te woord te staan en onze aanspraken te dimmen. En dat helpt om gebruik van straat en plein, trein en tram, opnieuw te leren zien als ‘samen delen van ruimte’.”
 
Onderzoek bij 1 000 Vlamingen en Brusselaars
Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoeksbureau iVox bij 1000 Vlamingen en Nederlandstalige Brusselaars die de voorbije 6 maanden bus of tram namen. Het onderzoek is representatief qua geslacht, provincie, leeftijd en opleidingsniveau.